Veerle Niesen heeft de uitstraling van de juf die je graag zelf als kind wilde hebben. Een rustige, open blik en een luisterende houding. Ze is creatief, houdt van mode, sieraden maken en ziet er modebewust uit. In niets straalt ze uit hoeveel kracht het haar kost om meer dan een half uur rechtop in haar rolstoel te zitten. Maar de achttienjarige Veerle moet dagelijks keuzes maken, vanwege haar beperkte energie. De vragen beantwoorden voor dit artikel betekent dat de begeleiding een op een met een leerling deze vrijdagmiddag helaas niet door kan gaan. Als ze dit meldt aan haar groep 3-4, wensen alle leerlingen haar massaal een prettig weekend en geeft leerkracht Milou aan dat juf Veerle er maandag weer is.
Ze heeft ernstige Myalgische encefalomyelitis (ME) dat wijst op ontstekingen in hersenen en ruggenmerg, die gepaard gaan met spierpijn en energiebeperking. “Vergelijk het met een bestekla waar je een handvol lepels uitneemt. Iedere ochtend neem ik een handjevol lepels in mijn hand. En daarmee maak ik de hele dag door keuzes. Aankleden kost een lepel, een lesactiviteit voorbereiden nog een lepel. in mijn rolstoel op weg gaan naar mijn stageplek nog een. Op een moment zijn mijn lepels op en dan is mijn energie ook volledig op. Dus ik ben steeds aan tellen hoeveel lepels ik nog heb en waar ik ze aan uitgeef”, vertelt Veerle.
Stageplek
Ondanks haar beperkingen door haar ziekte is Veerle iedere maandag en vrijdag op basisschool Overhoven aan het werk als stagiaire. Ze volgt de opleiding tot onderwijsassistent aan het VISTA College in Sittard. Op maandag werkt ze met een wisselend groepje van vier leerlingen. “Ik mag dan kiezen wie er met mij mee mag. Dat vind ik best lastig,” vertelt Veerle lachend. “Dan zie ik al die vingers in de lucht van de leerlingen die meewillen en dan weet ik niet wie ik moet kiezen.”
Veerle: “De knelpunten die ik ervaar in mijn studie en dus ook tijdens mijn stage houden allemaal verband met mijn energiebeperking. Dit lossen we heel praktisch op doordat ik in overleg met school en mijn stagebegeleidster Milou Graus niet hoef te voldoen aan het aantal uren dat een stagiaire gewoonlijk moet ‘lopen’. Binnen de tijd die ik op het stageadres kan zijn, mag ik, twee keer per week drie kwartier tot een uur, werken in kleine groepen. Ik begeleid individuele kinderen en voer projecten uit, die ik thuis voorbereid.
De lesstof en voorbereiding op mijn schoolexamens doe ik thuis zelfstandig. Ik ben niet in staat om op het VISTA College lessen te volgen. Ik kan mijn mentor om hulp vragen en mijn individueel begeleidster Bo Bronckers, die zelf ook een pedagogische achtergrond heeft. Door Annemiek de Bruin, mijn Praktisch Pedagogisch Gezinsbegeleidster van Wijs op Weg, ben ik als stagiaire op basisschool Overhoven aan de slag kunnen gaan.”
Affiniteit
Nu ze voor het tweede schooljaar meedraait in de onderbouw van de school, merkt Veerle een duidelijke groei bij zichzelf op. Vond ze eerst wel fijn om met de leerlingen te werken die vanuit intrinsieke motivatie deden wat er van hen verwacht werd. Inmiddels is ze er achter dat ze vooral affiniteit heeft met de leerlingen waarvoor ze wat meer moeite moet doen om hen bij de les te houden. Of met leerlingen die wat meer aandacht nodig hebben. Als voorbeeld noemt ze de leerlingen met concentratieproblemen. Kinderen die buiten de groep dreigen te vallen, de té stille kinderen die geen vinger durven op te steken. Of de kinderen die moeite hebben met het goed begrijpen van de Nederlandse taal. Hoewel ze hiervoor de theorieboeken leest, werkt ze vooral ook observerend en handelt vanuit haar intuïtie. Valt haar iets op, bijvoorbeeld een kind dat afgeleid is en te veel friemelt tijdens de les, dan bespreekt ze dit met de leerkracht. Veerle ervaart het als zeer prettig dat haar inbreng altijd serieus wordt genomen.
Diploma
Veerle heeft de afgelopen twee jaar de tijd genomen om te ontdekken of het onderwijs bij haar past. Niet alleen qua energie, maar ook interesse en uitdaging. Ze kwam tot de conclusie dat het echt haar werkveld is en is vervolgens nu bezig om haar diploma tot onderwijsassistent te behalen. Wat haar extra stimuleert is dat ze op haar stageschool zoveel vrijheid krijgt om haar schoolopdrachten en haar eigen initiatieven uit te werken. Ik mag echt lesopdrachten verzorgen en uitvoeren en dat geeft mij heel veel voldoening.
Haar dag is perfect als ze kinderen door ze een kleine hint te geven een stapje verder kan brengen in taken die ze moeilijk vinden. Zoals het ontbrekende voorwerp vinden in een geheugenspel. Dat kinderen haar waarderen merkt ze aan de reactie die ze kreeg na een quarantaine-periode van de klas. “Ik heb je gebeld.” Veerle’s reactie: “Echt? ik heb dat niet gehoord, of bedoel je dat je wilt dat ik je video bel net zoals tijdens de lockdown?” “Ja, dat wil ik, want ik heb je gemist”, vertelde de leerling.
Inclusiviteit
Voor directeur Mayke Zijlstra is het vanzelfsprekend dat als je het hebt over inclusiviteit in de samenleving, je ook daadwerkelijk samen de dingen oppakt. Zoals een stageplek creëren voor iedereen. Mayke: “Wij leren van Veerle en zij leert van ons. Onze leerlingen en team worden er rijker van en worden ontlast, Veerle op haar beurt leert van ons en kan zo haar kansen en talenten ontplooien. Iedereen draagt naar eigen kunnen een steentje bij. Dat maakt de wereld mooier en voor iedereen is er een plek. Dat dragen wij als school graag uit. Op basisschool Overhoven halen we de wereld letterlijk naar binnen en we kijken als team altijd naar wat wél kan. Wij zien de toegevoegde waarde van iedereen. Zo kan ook Veerle met ons meekijken als we in de toekomst het schoolgebouw verbouwen naar ruimten die passen bij de nieuwe onderwijsconcepten en die de inclusiviteit verhogen.”
Mentor
“Werken met kinderen is iedere dag weer prachtig. Ik gun dit anderen ook om dit mooie vak te ontdekken en je hierin te kunnen ontwikkelen,” vult leerkracht Milou Graus aan. “Samen met Veerle en haar begeleider van haar opleiding hebben we haar leer- en stagetraject vormgegeven. Dat Veerle, die ik als mijn collega beschouw, bij ons op school meedraait heeft een duidelijke meerwaarde voor de leerlingen. Ze leren omgaan met mensen met een beperking binnen onze samenleving. Begrip te kweken, je indien nodig behulpzaam op te stellen en vragen op de juiste manier te stellen. Toen Veerle nog vrijwillig meedraaide op school, maakt zij activiteiten en opdrachten die onze stagiaires ook maakten voor de opleiding tot onderwijsassistent. Het idee om ook voor het diploma te gaan is toen geboren.”
“Kinderen zijn heel onbevangen”, vertelt Veerle. Ze vragen bijvoorbeeld aan mij: “hoe werkt jouw rolstoel, zijn je batterijen van de rolstoel opgeladen en kun je ook achteruit rijden?” Veerle heeft geen moeite met dergelijke vragen. En merkt dat leerlingen van de school graag behulpzaam zijn, door bijvoorbeeld uit zichzelf een deur open te houden. Ook leerkracht Milou geeft aan dat ter plekke schuiven met tafels en stoelen geen enkel probleem is, die zetten de kinderen zo aan de kant. De school schafte voor Veerle een mobiele drempel aan zodat alle ruimten goed te bereiken zijn.
Veerle is een bekwame onderwijsassistent vertelt Milou. “Haar observaties zijn gericht en helpend.” Als voorbeeld noemt de leerkracht de jongen die Veerle bij een toets observeerde. De leerling gaf aan: “Oh, makkelijke toets, die vul ik zo even in.” Om vervolgens heel onrustig te wiebelen en de toets wel degelijk als moeilijk te ervaren. Veerle merkte dit op en koppelde deze observatie terug. Goede informatie waar ik als leerkracht mee verder kan. Ook helpt Veerle een leerling met beperkte woordenschat. Veerle bereidt thuis activiteiten en spelletjes voor en voert deze samen uit. Ik vind het belangrijk dat Veerle mijn collega zich gewaardeerd voelt dat wil ik zelf ook. Ze is van belangrijke waarde en dat vind ik heel fijn.”
Veerle heeft het enorm naar haar zin op haar stageplek en wil de leerlingen waar ze mee werkt echt zien én begrijpen. Om vanuit begrip de juiste begeleiding te kunnen bieden.
ME
Veerle heeft Myalgische encefalomyelitis (ME). Bij heel veel aandoeningen is chronische vermoeidheid (CVS) een van de symptomen, zo ook bij ME. Dit is een multi-systeemziekte, met dus ook zeer veel verschillende kenmerken. Een aspect daarvan is de orthostatische intolerantie. Ze krijgt te weinig bloedtoevoer naar een deel van haar hersenen. Dit zorgt ervoor dat een verticale houding de vermoeidheid en symptomen van ME/CVS verergeren. Bijvoorbeeld als ze staat of langer dan een half uur zit. Dit is ook mede de reden dat ze een elektrische rolstoel heeft die zodanig verstelbaar is dat ze haar been- en rugleuning tot horizontaal kan verstellen. Sinds korte tijd weet Veerle dat een deel van haar klachten samenhangen met gewrichtshypermobiliteit en dat ze een bindweefselziekte heeft.